নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰত অপব্য‌ৱহৃত টকাৰ সদ্ব্য‌ৱহাৰ

আজিকালি দেখা যায় যে, নিৰ্বাচনৰ প্ৰাকক্ষণত ৰাজনৈতিক দলেই হওঁক বা ব্যক্তিবিশেষেই হওঁক, ভোটাৰক আকৃষ্ট কৰিবৰ বাবে বেনাৰ-পোষ্টাৰৰপৰা আৰম্ভ কৰি বৈদ্যুতিন মাধ্যম, চ’চিয়েল মেডিয়া, ছপা মাধ্যম ইত্যাদি সকলো মাধ্যমেৰেই নিজৰ নিজৰ গুণ-গান বখানি প্ৰচাৰ চলাবলৈ উঠি-পৰি লাগি যায় । কোনো এটা দলে যদি বাতৰি-কাকতত পৃষ্ঠাজোৰা বিজ্ঞাপন দিয়ে, তেন্তে আন এটা দলে দূৰদৰ্শনত দীঘলীয়া বক্তব্য ৰাখে । এটা দলে যদি নিজৰ সুকীৰ্তিৰ কথা দোহাৰে, আন এটা দলে সিটো দলৰ দোষ খোঁচৰে । আৰু এইখিনি কৰিবৰ বাবেই চহৰে-নগৰে গাঁ‌ৱেঁ-ভূঞেঁ বিয়াগোম আকাৰৰ হোৰ্ডিং অঁৰা হয় । হেলিকপ্তাৰত উঠি হ’লেও আগেয়ে কাহানিও গৈ নো‌পো‌ৱা ঠাইলৈ গৈ ভোট ভিক্ষা কৰা হয় । একো-একোজন প্ৰাৰ্থীৰ হৈ প্ৰচাৰ চলাবৰ বাবে নামী-দামী ‘ষ্টাৰ কেম্পেইনাৰ’ বা ‘চিলেব্ৰিটী’ক নিমন্ত্ৰণ জনাই ৰাজহু‌ৱা সভা পতা হয় । এই সভাবোৰ আয়োজন কৰোতে কোটিৰ ওপৰত টকা খৰছ কৰা হয়, যিবোৰৰ দৰ্শক-শ্ৰোতাসকলকো দিনটোৰ হাজিৰা আৰু অহা-যো‌ৱাৰ খৰছ তথা খো‌ৱা-বো‌ৱা দি ‘হায়াৰ’ কৰি অনা হয় । সুকীৰ্তিৰ গুণগান কৰা সম্প্ৰচাৰ সকলোখিনিৰ কিন্তু ভোটদানৰ আগে আগেই সামৰণি পৰে । ইয়াৰ অৰ্থ এয়ে যে কে‌ৱল ভোট পো‌ৱাৰ স্বাৰ্থতে সকলো দল বা প্ৰাৰ্থীয়ে এনে বৰশীত দিয়া টোপৰ দৰে সৰ্বসাধাৰণক অধিক প্ৰাপ্তিৰ স্বপ্ন দান কৰে ।

      এই টোপ দিয়াৰ নামতো এক বিশাল অংকৰ টকা-পইছা খৰছ কৰা হয় । কাৰণ, বৰ্তমানে ৰাজনীতিত নমা প্ৰতিজন প্ৰাৰ্থীয়ে অন্ত:কৰণে বিশ্বাস কৰে যে সাধাৰণ ভোটাৰক উপৰিউক্ত সকলো প্ৰকাৰৰ প্ৰচাৰ অভিযানেৰে মোহিব নো‌ৱাৰিলেও এটা অস্ত্ৰই নিশ্চিতভা‌ৱে মোহিব পাৰে, সেয়া হ’ল :-  মদ-সূতা-কম্বল-আঁঠু‌ৱা আৰু টকা । এইকেইটা প্ৰাথমিক(!) প্ৰয়োজন পূৰণ হ’লে আমাৰ বহুতো অশিক্ষিত(তথা শিক্ষিত) ভোটাৰ যথেষ্ট পৰিমাণে সন্তুষ্টও যে হয়, সেই কথাটো অ‌ৱশ্যে একেবাৰে অস্বীকাৰ কৰিব নো‌ৱাৰি । কিন্তু ৰাজনীতিবিদসকলে জানি আমোদ পাব যে, আজিকালিৰ সৰ্বসাধাৰণ অশিক্ষিত ভোটাৰো সেই পুৰণিকলীয়া নদাই-ভদাই হৈ থকা নাই যে আপোনাৰপৰা টকা-কম্বল লৈ ভোটটি আপোনাকেই দিব । এনে সুবিধাবাদী ভোটাৰে আজিকালি প্ৰতিজন প্ৰাৰ্থীৰপৰাই এনেদৰে টকা বা উৎকোচ লৈ নিৰ্বাচনৰ আগেয়েই চহকী হৈ লয় । তাৰ পাছত ভোটটো কাক দিয়ে সেয়া কে‌ৱল বেলট-বাকচেহে জানে । অসমৰ মানুহ পূৰ্বতে কাহানিও এই ধৰণৰ সুবিধাবাদী চৰিত্ৰৰ নাছিল । এনে এটা পৰি‌ৱেশ ৰাজ্যখনত সৃষ্টি কৰাৰ বাবে প্ৰকৃততে দায়ী উৎকোচ দিবলৈ আগবাঢ়ি অহা সেই চতুৰ ৰাজনীতিবিদসকলেই ।

      আমাৰ প্ৰশ্ন হৈছে, যিবোৰ সভা-সমিতি পাতিবলৈ কোটিৰ ঘৰত টকা খৰছ কৰা হৈছে আৰু যিবোৰ ভাষণৰ সাৰ-মৰ্ম উপস্থিত থকা কোনো এজন শ্ৰোতা-দৰ্শকেও হৃদয়েৰে বুজিবলৈ কাহানিও চেষ্টাই নকৰে, তেনে আয়োজনৰ প্ৰয়োজনেই বা কি ? কোনো এটা আঁচনিৰ বাবে যদি এটা দলে কৃতিত্ব ল’ব খোজে,  তেন্তে সিটো দলে আকৌ জনতাক পতিয়ন নিয়াব খোজে যে আচলতে সফলতাৰ দাবীদাৰ তেওঁলোকহে ! গতিকেই একেখন ফটো, একেখিনি কথাকে ভিন্ন দৃষ্টিকোণেৰে ভিন্ন ৰাজনৈতিক দলে নিজৰ নিজৰ মতেৰে ৰাইজৰ আগত প্ৰকাশ কৰে। এনে ক্ষেত্ৰত সৰ্বসাধাৰণ ৰাইজে কোনো সিদ্ধান্ত ল’ব নো‌ৱাৰা এটা বাতাবৰণৰহে সৃষ্টি হয় । গতিকে ক’ব পাৰি যে, বৰ বৰ হৰফেৰে ঢাক-ঢোল বজো‌ৱা বিজ্ঞাপনসমূহেও সাধাৰণ মানুহৰ বিচাৰ-বুদ্ধি বা জ্ঞানৰ কোনো ধৰণৰ পৰিবৰ্ধন বা পৰিবৰ্তন কৰিব পৰা নাই । সেই হেতুকেই আমাৰ এনে অনুভ‌ৱ হয় যে,এই প্ৰচাৰ অভিযানৰ নামত উৰু‌ওৱা টকাখিনিয়ে প্ৰকৃতাৰ্থত দলৰ বাদেই, আন কোনো এজন সাধাৰণ মানুহকে লাভান্বিত কৰিব পৰা নাই । ভা‌ৱি আচৰিত লাগে, এঘন্টাত ষাঠি-সত্তৰ হাজাৰ টকা ভাড়া দি হেলিকপ্তাৰত উঠি ঘুৰি ফুৰিব পৰা কোটিপতি এজনে ব্যক্তিগতভা‌ৱে হয়তো ৰাইজৰ নামত ফুটা কড়ি এটাও খৰছ কৰি নাপায়, অথচ তেওঁ ৰাইজৰ সে‌ৱাৰ বাবেই মন্ত্ৰী,বিধায়ক হ’ব খোজে। কিমান নিৰ্ল্লজ্জ ৰাজনীতি! আমি ক’ব খোজো যে যিসময়ত অসমত নিৰ্বাচনী-প্ৰচাৰৰ নামত আজি কোটি কোটি টকা প্ৰাৰ্থীসকলে খৰছ কৰি আছে আৰু যিবোৰ টকাৰ খৰছেৰে কোনো সামগ্ৰিক বা সামাজিক উন্নয়ণ আজিকোপতি হো‌ৱা নাই, তেনে ক্ষেত্ৰত সেই টকাৰ উচিত ব্যৱহাৰেৰে সমাজৰ বহুখিনি উন্নতি কৰিব পাৰি । কোনো কোনোজনৰ পকেট গৰম হো‌ৱাৰ সলনি যদি কিবা প্ৰকাৰে টকাখিনি ৰাইজৰ সমূহীয়া উন্নয়ণৰ বাবে খটু‌ৱাব পৰা যায়, তেন্তে প্ৰতি নিৰ্বাচনৰ আগে আগে অসমৰ চেহেৰাই সলনি হৈ থাকিব । যদি কোনো ধনী সে‌ৱকৰ ইমানেই জনসে‌ৱা কৰিবলৈ মন আছে, তেন্তে তেওঁ নিৰ্বাচনৰ বাবে সাঁচতীয়া টকাখিনিৰে নিজৰ অঞ্চলত  সম্পূৰ্ণ ব্যক্তিগত প্ৰচেষ্টাৰে ৰাষ্টা-ঘাট, বজাৰ-সমাৰ, দলং,দমকল, সমূহীয়া ভ‌ৱন, গ‌ৱেষণাগাৰ, পুথিভঁৰাল ইত্যাদি স্থাপন তথা মেৰামতিৰ বাবে চিন্তা কৰিব পাৰে । আৰু এনে সমাজসে‌ৱাৰ উদাহৰণ স্বচক্ষে প্ৰত্যক্ষ কৰিলে সমাজৰ প্ৰতিজনেই তেখেতক ভোট দি জিকাবৰ বাবে স্বয়ংক্ৰিয়ভা‌ৱে সচেতন হ’ব ।

      আৰু এটা অতি কম-খৰছী তথা দৰকাৰী প্ৰচাৰ অভিযান হৈছে একেখন মঞ্চতে সকলো প্ৰাৰ্থীয়ে একেলগে ভাষণ ৰখা কামটো । এই প্ৰথাৰে নিৰ্বাচনী-প্ৰচাৰ চলো‌ৱাটো প্ৰায় সকলো উন্নত গণতান্ত্ৰিক দেশতে দেখা যায় । এনে অনুষ্ঠানত জনসাধাৰণে প্ৰতিজন প্ৰাৰ্থীকে মুখামুখিকৈ প্ৰশ্ন কৰিব পাৰিব আৰু প্ৰাৰ্থীসকলেও জনতাৰ প্ৰকৃত দুখ-কষ্ট বা প্ৰয়োজনসমূহৰ বুজ ল’ব পাৰিব । গতিকে, ইয়ে জনসাধাৰণক প্ৰাৰ্থীৰ প্ৰকৃত যোগ্যতা নিৰূপণ কৰিবলৈ সুযোগ দিয়ে আৰু প্ৰাৰ্থীসকলক এক প্ৰকাৰে সৎ তথা সমাজসে‌ৱী হ’বলৈ বাধ্য কৰায় । আমাৰ দেশতো ভোটাৰ ৰাইজৰ মাজত সচেতনতা বৃদ্ধি কৰি আমি এইদৰে দুই-এটা মিতব্যয়ী পদ্ধতিৰ সদ্ব‌্য‌ৱহাৰ কৰিব জানিলে আজিৰ ৰাজিনীতিবিদসকলে ভ‌ৱাৰ দৰে “ৰাজনীতি এক ব্য‌ৱসায়, য’ত লাখৰ ঘৰত বিনিয়োগ কৰিলে কোটিৰ ঘৰত আয় কৰিব পাৰি”- এই ধৰণৰ কু-সংস্কাৰ উফৰাই পেলাই সমাজত প্ৰকৃত গণতন্ত্ৰৰ ভেঁটি স্থাপন কৰিব পৰা যাব ।

----------------------------------------০০০------------------------------------